Samen zorgen we ervoor dat de stranden schoon blijven. Geen uitdaging is ons te groot. Nu, wat te doen met één van de meest gevonden afvalitems: peuken? Overal asbakken/droppits neerzetten of meegeven op het strand lijkt in strijd met het ontmoedigingsbeleid van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) dat moet leiden tot een rookvrij Nederland. Het Ministerie van VWS geeft aan: zien roken doet roken. Je zou daarom niets moeten tonen of meegeven dat in verband kan worden gebracht met roken. Wat kunnen we dan wél doen om het peukenprobleem op het strand aan te pakken? Laten we ons licht eens opsteken in het buitenland!

Niet alleen slecht voor de longen
Sigarettenfilters in het milieu vormen een probleem. Na plastic zijn sigaretten het meest gevonden afval op stranden wereldwijd. Behalve dat sigaretten voor het zicht de natuurbeleving omlaag brengen, zijn met name de sigarettenfilters een gevaar voor het milieu. De filter bestaat grotendeels uit plastic en heeft een afbreekbaarheid tussen de 1-15 jaar. Ook vervuilt één enkele sigarettenfilter tot 8 liter water en zand met giftige stoffen wat bovendien schadelijk is voor het zeeleven.

Uitzoeken: wat mag wél?
Door het tabaksontmoedigingsbeleid en de tijdrovende Wob-verzoeken over de samenwerking tussen de overheid en Japan Tobacco International binnen de Green Deal is de overheid terughoudend in contact met de tabaksindustrie. Binnen de Green Deal is Rijkswaterstaat daarom gevraagd om inzichtelijk te maken wat er niet, maar vooral ook wél mag. Wat betekent het beleid bijvoorbeeld voor de Filter Challenge tijdens de Boskalis Beach Cleanup Tour van Stichting De Noordzee? Wat mag wel en niet in nieuwsbrieven die vanuit de Green Deal worden geschreven? En welke afvalvoorzieningen mogen geplaatst worden op het strand? Een logo van de tabaksindustrie op een peuken-droppit mag niet, omdat uit het internationale verdrag van de Wereldgezondheidsorganisatie over tabaksontmoediging volgt dat de overheid niet mag samenwerken met de tabaksindustrie. Mag een peuken-droppit zonder logo wel?

Een handreiking van VWS
VWS geeft aan: Zien roken doet roken. Dat gaat om het roken zelf, maar ook het zien van sigaretten, peuken, aanstekers en asbakken kan jongeren, rokers of ex-rokers aanzetten tot roken. Stoppers worden daarom aangeraden om al die spullen weg te gooien als ze besloten hebben te stoppen. Ook in spotjes over roken wordt het roken daarom niet in beeld gebracht.

Op basis hiervan deelt VWS een aantal adviezen en ideeën:
• Zorg dat interventies om de peukenoverlast terug te dringen niet leiden tot een aantrekkende werking om te gaan roken. Vermijd dus zoveel mogelijk het gebruik van de afbeelding van peuken en het gebruik van kleuren daarbij die een prettig gevoel opwekken.
• De naam van een sigarettenfabrikant (ook al is deze niet herkenbaar voor een willekeurige burger) mag nooit worden afgebeeld.
• Het werken met specifieke asbakjes kan roken promoten en is daarom niet wenselijk. Ook leidt het asbakje tot extra afval en is daarmee niet duurzaam.
• Mogelijk kun je erop wijzen dat je filters met je andere rommel gemakkelijk in de afvalbak kwijt kunt.

Goede ideeën opdoen tijdens vakantie?
Bij de Filter Challenge van 2017 werden 3.733 peuken verzameld. Tijdens de clean-ups van TrashUre Hunt Summer Challenge 31.712 en tijdens Expeditie Juttersgeluk van 2018 werden er ruim 7.000 peuken geraapt. Wereldwijd gaat het om zo’n 4,5 miljard sigarettenpeuken die jaarlijks ongewenst in het milieu terechtkomen. Anti-rookbeleid en het peukenprobleem op de stranden en in zee stopt niet bij de Nederlandse grens. Laten we in deze vakantietijd eens kijken hoe andere (vooroplopende) landen het peukenprobleem op de stranden oplossen. Het Verenigd Koninkrijk, Australië en California zijn bijvoorbeeld al vrij ver met het rookvrij maken van de omgeving. Wellicht hebben deze landen ook ervaring met een strandaanpak. Helpt u mee met het verzamelen van nieuwe ideeën tijdens uw vakantie?

Filter Challenge II
Blijft u liever in Nederland? Ook dit jaar organiseert Stichting de Noordzee tijdens de Boskalis Beach Cleanup Tour de Filter Challenge. De Filter Challenge II vindt dit jaar plaats tijdens de etappe Hoek van Holland naar Monster op vrijdag 10 augustus. De etappe wordt ingeleid door een spreker en deelnemers worden geïnformeerd over de schadelijke gevolgen van peuken voor het milieu. Gedurende de hele etappe op het strand van Hoek van Holland worden peuken verzameld en aan het eind van de etappe in een doorzichtige buis gestopt, een soort van maatbeker waarop met streepjes te zien is hoeveel peuken er zijn verzameld. Ook meedoen? Ga naar: https://www.beachcleanuptour.nl/z10-hoek-van-holland-monster/