Schone rivieren zijn belangrijk om een schone zee te bereiken. Er wordt geschat dat 60 tot 80% van het afval in zee afkomstig is uit de rivieren. In Nederland wordt dan ook hard gewerkt om het afval in de rivieren aan te pakken. Een overzicht van wat er op dit moment gebeurt.

Schone rivieren samenwerkingsverbanden
Sinds 2012 hebben partijen de handen ineen geslagen om het afval langs de Limburgse Maas op te ruimen en te voorkomen. Deze samenwerking is zo’n groot succes dat dit voorbeeld landelijk wordt uitgerold. Inmiddels zijn er tien van zulke schone rivieren samenwerkingsverbanden langs de Brabantse Maas, Waal, Lek, Rijn, IJssel, Haringvliet en het Rotterdams Havengebied. Op 19 februari 2019 is het convenant Schone Schelde getekend en sinds kort wordt ook gewerkt aan de Plasticvrije Community Waddenzee.

Schone rivierenmonitoring
In 2017 zijn IVN, Plastic Soup Foundation en Stichting De Noordzee gestart met monitoring van het zwerfafval langs de rivieren Maas en Waal. Inmiddels hebben zij al honderden vrijwilligers opgeleid die ieder op een eigen traject van 100 meter rivieroever 2x per jaar onderzoeken wat voor afval daar ligt. Deze ‘citizen science’ wordt uitgevoerd op basis van de OSPAR Beach Litter Monitoring methode die we op de stranden al jaren gebruiken.

Goed nieuws is dat de drie organisaties op 18 februari 2019 te horen kregen dat de Nationale Postcode Loterij bijna 2 miljoen aan dit project bijdraagt, zodat de monitoring o.a. ook langs andere rivieren plaats kan vinden.

Aanpak van zwerfafval in rivieren vanuit Ministerie I&W
Vanuit het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat wordt al een aantal jaar gezamenlijk met de andere partijen gewerkt aan het opschalen van de schone rivieren samenwerkingsverbanden (zie hierboven). Daarnaast is vanuit Rijkswaterstaat de zogenaamde zwerfafvalophaalregeling in werking gesteld langs de rivieren.

Aan deze acties is een extra impuls gegeven met de Kamerbrief Gezamenlijke aanpak plastic zwerfafval van eind 2018. Hierin is €5 miljoen extra beschikbaar gesteld voor:
1. Opruimen en verwerken
2. Bronaanpak oevers
3. Monitoring microplastics